HISTORIE
T zigane speelt al meer dan 100 jaar op feesten en partijen door heel Nederland, maar ook in het buitenland. Het gezelschap vindt zijn oorsprong bij een Weens strijkje dat op 24 november 1910 door Utrechtse studenten opgericht werd. Deze allereerste bezetting, bestaande uit drie strijkers, een bassist en twee pianisten noemde zichzelf ‘les Tziganes’: kortweg Tzigane. Het strijkje werd binnen korte tijd populair in (en ver buiten) Utrecht en speelde, met hun klassieke klanken en hun beroemde Weense wals, vele optredens, waarvan het midzomernachtconcert een jaarlijks hoogtepunt vormde. In de jaren ’20 echter raakte de toenmalige bezetting uitgekeken op de Weense walsjes. Men zocht een nieuwe muzikale uitdaging en vond deze in de Hongaarse en Roemeense zigeunermuziek. Daarmee waren de leden van Tzigane de eersten die de zigeunermuziek in Nederland gingen spelen; pas later zijn er in andere steden zigeunerorkesten ontstaan.
Het Weense Strijkje – Midzomernachtfeest 18 juni 1914
De melancholische, maar vaak ook uiterst vrolijke en dansbare klanken van de zigeunermuziek werden gedurende de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog bijzonder populair, mede door het grote aantal vluchtelingen van de Hongaarse opstand, die in Nederland onder andere door Tzigane werden opgevangen. De goede contacten met beroemde Nederlandse zigeunerorkesten zoals die van Gregor Serban en Tata Mirando dateren uit deze tijd. De Hongaarse cimbalist Timi Balázs was vele jaren de muzikale begeleider en inspirator van Tzigane, en werd uiteindelijk tot Erelid van het gezelschap benoemd.
Erelid Timi Balázs
Het gezelschap heeft talloze reizen in Europa gemaakt, maar ook daarbuiten: Tzigane was bijvoorbeeld in de jaren ’50 een tijd lang het vaste salonorkest op de Holland-Amerika Lijn. In het afgelopen decennium heeft Tzigane Portugal, Engeland, Oostenrijk, Hongarije, Duitsland, Italië, Bermuda en zelfs Zimbabwe aangedaan om aldaar menig feest op te luisteren.
Bezetting Tzigane jaren ’55 – Holland-Amerika Lijn “S.S. RYNDAM”
Door de jaren heen ontwikkelde het orkest zich tot een bezetting zoals we die vandaag de dag kennen: violen, alt, cello, cimbaal en contrabas, met regelmatig ondersteuning van klarinet, gitaar en accordeon. Het principe van Tzigane is eenvoudig: alle opbrengsten gaan in de pot van waaruit instrumenten worden onderhouden, reizen naar Budapest worden ondernomen en masterclasses bij zigeunermusici worden betaald. Zodra iemand afstudeert, wordt er een opvolger gezocht in het eerste jaar, die door zijn vele voorgangers de fijne kneepjes van de magyar nóta (het Hongaarse lied) wordt bijgebracht.
Zo kan het dat Tzigane al meer dan 100 jaar ononderbroken en met een enorme bevlogenheid de zigeunermuziek ten gehore brengt.
Tzigane 101e Dies – 25 november 2011